Angst. Mijn advies? Maak er geen geheim van! Wanneer je angst ervaart over zaken waarvan je rationeel ergens weet dat de gevoelens van angst groter zijn dan nodig of wanneer je het idee hebt dat je eigen gevoelens van angst misschien wel ‘raar’ zijn, hebben wij, mensen, de neiging om dit voor ons te houden.
Enerzijds wellicht voor jezelf, omdat het misschien fijner lijkt om het voor jezelf niet te erkennen. Anderzijds wellicht voor de anderen, want misschien zal het delen van je angstgevoelens geen geruststellend effect hebben, maar juist het tegenovergestelde.
En zo worden je angstgevoelens een geheim. En dan heeft het de neiging zich te nestelen in je brein, in je ‘zijn’ en op die manier veel ruimte in beslag te nemen. Gevolgen kunnen zijn dat je je eenzaam voelt en afgesloten van de anderen. Hoe doorbreek je dit?
Belangrijk is om de strategie te vinden die bij jou past om deze angstige gevoelens te hanteren en op deze manier de manager te worden van je eigen angstgevoelens. Het beheersen van angst vereist een veelzijdige aanpak die zowel zelfhulpstrategieën als, indien nodig, professionele begeleiding omvat.
Waarom heeft een mens angst?
Angst heeft een diepgaande invloed op het zenuwstelsel. Het is een evolutionaire reactie die van oorsprong helpt bij overleving. Het is een diepgewortelde emotie die waarschuwt voor gevaar en het lichaam voorbereidt op ‘vechten, vluchten of bevriezen’. Hoewel moderne samenlevingen minder fysieke bedreigingen kennen, blijft angst aanwezig, omdat het je ten dienste wil zijn. Overleven is het doel, angst is het waarschuwingssignaal. Tot zover zeer positief van jouw systeem.
Maar het wordt lastig op het moment dat je angstgevoelens in hevige mate aanwezig zijn, terwijl je rationeel weet dat dat eigenlijk niet hoeft.
Omgaan met angst op het moment dat het er is
Als je angstgevoelens ervaart, wordt het sympathische deel van het autonome zenuwstelsel geactiveerd, wat leidt tot de ‘vecht-, bevries of vluchtreactie’. Hierbij stijgt de hartslag, versnelt de ademhaling en neemt spierspanning toe. Tegelijkertijd wordt het parasympathische deel geremd. Dat is het gedeelte dat ontspanning bevordert. Als er echt gevaar dreigt voor je overlevingskansen, is dit een geniale werking van je systeem.
Maar als dit niet het geval is, zit dit overheersende gevoel van angst in de weg. Communicatie richting het zenuwstelsel over ‘het is hier veilig’ verloopt niet zozeer via het denkende vermogen van ons brein. Het zenuwstelsel dat signalen heeft ontvangen dat het moet opletten en gericht moet zijn op potentiële gevaren en risico’s, laat deze staat-van-zijn niet los door gedachten als ‘er is niks aan de hand’.
Wel door middel van ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken die het zenuwstelsel kalmeren. Je ademhaling is ‘de stem’ naar je zenuwstelsel die wèl kan vertellen dat het veilig is. Daarom worden technieken als box-breathing, langer uitademen dan inademen en bijvoorbeeld je zintuigen zich laten concentreren op het Hier&Nu als manieren aangegeven om met angst om te gaan.
Het kan ook helpend zijn om de opgebouwde spierspanning ‘eruit’ te laten, bijvoorbeeld door middel van schudden, springen of dansen. Dat stimuleert daarnaast de afgifte van hormonen, zoals endorfine en serotonine, een paar van de zogenaamde ‘gelukshormonen’, die stemming verbeteren en stress verminderen. Deze fysieke activiteit kan de spierspanning verminderen die vaak gepaard gaat met angst, waardoor een gevoel van ontspanning ontstaat. Bovendien kan dit ook nog eens dienen als afleiding van negatieve gedachten.
Therapie voor angst
Om te voorkomen dat de angstgevoelens heel groot worden, is het helpend zijn om je eigen cyclus van angstgevoelens te begrijpen. Wanneer neemt het toe en wanneer neemt het af? Hoe werkt dit systeem? En op welk moment kun je zelf ingrijpen? Door jouw angstcyclus in beeld te brengen, kun je inzicht krijgen in jezelf. Dat geeft openingen en mogelijkheden om een ander pad in te slaan.
Het hardop uitspreken van je angst heeft ook een positief effect. Maak er dus geen geheim van! Gesprekstherapie heeft een positieve impact op het verminderen van angst en beïnvloedt de amygdala (ook wel angstcentrum genoemd) gunstig. Op neurologisch niveau kalmeert gesprekstherapie de overactiviteit van de amygdala, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor angstreacties. Tijdens therapie kunnen we de angst bespreken en begrijpen, wat leidt tot emotionele verlichting. Deze gesprekken helpen ook om negatieve denkpatronen te identificeren en te veranderen.
EMDR is een therapievorm zijn die kan leiden tot vermindering van angstgevoelens. Het helpt om een gebeurtenis, een herinnering of een gedachte te ontdoen van de grote emotionele lading. Ook als er sprake is van een fobie of van een traumatische gebeurtenis kan EMDR worden ingezet. In het verleden al bewezen als een zeer succesvolle methode.
Hulp bij angst in Breda
Angst, een natuurlijke reactie op waargenomen bedreigingen, kan overweldigend worden als er niets aan wordt gedaan. Het beheersen van angst is van cruciaal belang voor het behoud van je mentale en emotionele welzijn. Gelukkig zijn er veel verschillende opties die kunnen helpen!
Wil je jouw angstgevoelens graag delen met een professioneel en onafhankelijk persoon? Wil jij ook een plan om met de angstgevoelens te kunnen omgaan als ze opkomen en/of wil je graag EMDR inzetten? Je bent van harte welkom! Maak geen geheim van je angst en plan zelf een eerste sessie in via de online agenda.
Wil je meer lezen over angst? klik dan op deze link om mijn blog te lezen met als titel ‘Angst. De ongenode gast’.