Troost en veerkracht horen bij leven: eerst is er troost, pas dan komt de veerkracht. Leven is ervaren. En daar horen niet alleen prettige ervaringen bij. Er horen nare en zeer nare gebeurtenissen bij. En die ervaar je. Je kunt je zeer beroerd, gespannen, verdrietig, woedend of bijvoorbeeld apathisch voelen. En dan komen troost en veerkracht om de hoek kijken.
Wat is veerkracht
‘Veerkracht is kracht van lichaam en geest om zich snel te herstellen’ (https://www.vandale.nl, 08-11-2023).
Veerkracht is dus het vermogen om te herstellen van stress en tegenslag. Iemands veerkracht wordt dus helaas pas zichtbaar op het moment dat men geconfronteerd wordt met nare gebeurtenissen of tegenslagen.
Veerkracht en groei
Veerkracht past zich ook aan gedurende je leven. Ook dit hoort bij groei. Want hoe meer ervaring in het leven, met je eigen leven en met jezelf, hoe weidser of hoe dunner je veerkracht. Let wel: de populaire uitspraak ‘what doesn’t kill me, makes me stronger’ (oorspronkelijke tekst F. Nietsche, 1888) geldt heus niet altijd of voor iedereen.
De definitie uit de Van Dale impliceert een ‘snel’ herstel. Persoonlijk vind ik juist dat een mens er de tijd voor kan nemen. Juist geen haast hebben, lijkt mij de manier om je bewust te kunnen worden van je eigen veerkracht, waar je deze kunt vinden, hoe deze in jezelf werkt en hoe je deze kan activeren.
Veerkracht gaat over opstaan
Veerkracht gaat dus niet over niet vallen. Veerkracht gaat juist over wat te doen nadat je bent gevallen. Veerkracht gaat over willen en kunnen opstaan. En dat is niet altijd zomaar gedaan.
Troost en veerkracht
Belangrijke voorwaarde voor willen en kunnen opstaan is troost. Bij kinderen wordt troost en troosten normaal gevonden. In de volwassen wereld hebben we het veel minder over troost, terwijl de behoefte er wel degelijk is. De behoefte aan troost is diepgeworteld in de menselijke natuur. Dat houdt niet op bij een bepaalde leeftijd.
Wat is troost
Troost is een emotionele reactie die je helpt om je pijn, verdriet of eenzame gevoel te verlichten. Troost geeft geen oplossing, maar geruststelling aan je eigen systeem. Troost kan afkomstig zijn uit verschillende bronnen, zoals van mensen rond je heen (geruststellende woorden, oprechte knuffels, gewenste aanrakingen), van dieren (bijvoorbeeld aaien, zachtheid ervaren) of een andere vorm van de natuur.
Vormen van jezelf troosten
Maar je kunt ook jezelf het gevoel van troost geven. De mens heeft het vermogen om zichzelf troost bieden, terwijl de pijn van de tegenslag of nare gebeurtenis ook ervaren wordt. Een kleine manier van troost is een soort ‘oma’s advies’: een kop hete thee en een warme kruik. Een andere manier van troost die veel gebruikt wordt in de trauma therapieën zijn zogeheten ‘Butterfly Hugs’. De Butterfly Hug is een zelfregulerende techniek die helpt bij het verminderen van emotionele spanning en een gevoel van veiligheid en geruststelling bevordert.
Het werkt als volgt:
- Zithouding: Ga comfortabel zitten of staan.
- Kruis je armen: Kruis je armen voor je borst, linkerhand op rechterschouder, rechterhand op linkerschouder.
- Zachte klopbewegingen: Klop zachtjes afwisselend op je schouders, alsof je jezelf omhelst.
- Ademhaling: Adem rustig in en uit terwijl je klopt.
- Focus op sensaties: Let op de sensaties en ontspanning in je lichaam.
- Herhaal: Blijf herhalen totdat je je kalm en ontspannen voelt.
Willen en kunnen opstaan
Nadat er voldoende aandacht is geweest voor troost, kan het willen en kunnen opstaan beginnen. En hier hoort het doorvoelen van emoties en gevoelens bij. Het zijn tenslotte jouw emoties en gevoelens. Ze zijn onderdeel van je eigen systeem, net zoals het denken. Door in een rustige en kalme omgeving woorden te kunnen geven aan je eigen gevoelens kun je ‘ervaren, zonder je erin te laten meeslepen’. Op deze manier ontstaat een beetje ruimte in je eigen systeem.
Nu deze ruimte is ontstaan, kun je het besef dragen dat sommige zaken buiten je eigen controle liggen. En dat je wel invloed kunt uitoefenen op je eigen reactie. Vanaf dit punt is er dus ook ruimte voor reflectie.
Jouw eigen veerkracht
Ruimte voor onderzoek naar jouw eigen veerkracht. Misschien bestaat jouw veerkracht uit jouw vermogen tot verbinding, met anderen of met jezelf, misschien uit sociale interactie, misschien uit jouw mijmer-vermogen of jouw creativiteit. Misschien bestaat het uit de wijze waarop je naar de wereld kijkt of houd je van lessen uit de filosofie en kun je hierin je veerkracht vinden. Misschien bestaat jouw veerkracht uit jouw talent om nieuwsgierig te kunnen zijn of om de schoonheid van iets in te zien, waar anderen niets aan vinden. Kortom, het kan van alles zijn en het kan zeer zeker een combinatie zijn van een aantal eigenschappen. Ieder mens is uniek, jouw veerkracht is uniek.
Hulp door Therapiepraktijk Susan in Breda
Mijn zienswijze: neem de tijd om terug te veren. Dat maakt veerkracht ook iets anders dan ‘altijd maar sterk zijn’. Dan verander je niet. Juist het doorvoelen van de emoties en gevoelens en het onderzoek naar je eigen veerkracht, is de groei.
Mijn werkwijze: je in een rustige en kalme omgeving de gelegenheid geven woorden te geven aan je emoties en gevoelens. Zonder oordeel.
Hierdoor kun je ‘ervaren, zonder je erin te laten meeslepen’. Vanuit hier gaan we verder. Dit kan door middel van gesprekstherapie, EMDR, opstellingswerk en/of de focussing-methode. Een combinatie hiervan in een aantal sessies is zeer goed mogelijk.
Je bent van harte welkom in mijn praktijk. Ik ontvang je graag in mijn therapiepraktijk in Breda en ik geef sessies online. Plan zelf je eerste afspraak op de contactpagina via de online agenda! Er is geen wachtlijst.
Wil je meer lezen over het het overlevingsmechanisme en overleven, lees dan mijn blogs: Overlevingsmechanisme en Overleven.